8 MARCA – OD GAZETOWEGO OGŁOSZENIA DO KRAJOWEGO WYMIARU KWESTII KOBIECEJ

Z damską dedykacją – na 8 marca :-) – chciałam pokazać gazetowe ogłoszenie Franciszka Tadeusza Rakowicza, założyciela i redaktora „Gazety Toruńskiej”, z krótkim komentarzem. A wyszedł komentarz bardziej (i ideolo) rozbudowany…

Gazeta Toruńska, 4.07.1870.

Rakowicz w 1870 roku polecał m.in. Fanny Lewald „Czternaście listów o emancypacyi kobiet” oraz Johna Stuarta Milla „Poddaństwo kobiet” (jedna z podstawowych prac krytykujących nierówność płci) – oba dzieła we własnym przekładzie (!). Jak napisano w artykule na 60-lecie śmierci Rakowicza („Słowo Pomorskie”, 1938 r.): oba te tłumaczenia były autoryzowane. Współcześnie żadne inne środowisko polskie nie mogło się poszczycić podobnymi wydawnictwami, dotyczącymi kwestii kobiecej. Rakowicz w tym względzie WYPRZEDZIŁ Orzeszkową, Dobieszewską, Dzieduszyckiego i Świętochowskiego, których prace o emancypacji kobiet ukazały się po 1870 roku. Czy wiedzieliście o tak postępowym w Toruniu nastawieniu?

Czy wiesz, co pierwotnie oznaczał termin emancypacja? Słowo to pochodzi od łacińskiego emancipatio = czynność prawna oznaczająca uwolnienie z podległości władzy ojcowskiej.

Portret Fanny Lewald,
za: https://commons.wikimedia.org/wiki/
File:Lewald_Fanny.JPG

Fanny Lewald była niemiecką pisarką, o żydowskich korzeniach, zainteresowaną m.in. zagadnieniem emancypacji kobiet.

O autorce, jej twórczości i poglądach, można poczytać m.in. w książce Renaty Bednarz-Grzybek, „Emancypantka i patriotka. Wizerunek kobiety przełomu XIX i XX wieku w czasopismach Królestwa Polskiego”, Lublin 2010.