KSIĘGARZ REICH, POCZTÓWKI I GABLOTA KINA ORZEŁ

Na starych pocztówkach Tamary i Krzysztofa Klunderów wciąż znajduję toruńskie ciekawostki.
Na jednej z nich (wydruk pokazany w mojej bibliotece, tj. w Książnicowej filii nr 12, przy ul. Fałata 35) znalazłam szyld Artystyczno-Fotograficznego Atelier znanego fotografa Carla Bonatha (tamże pierwsza il. czarno-biała). Jego główny zakład mieścił się przy Gerechtestrasse 2 (ob. ul. Prosta). Bardziej niż odczytałam – domyśliłam się, znając fakty. Według zdjęć Bonatha także wykonywano pocztówki.

Dziś, skanując kolejną partię pocztówek z widokami Torunia, na odwrocie innej odczytałam: „Nakład: Juliusz Reich, Księgarnia. Toruń”.

Skojarzyłam nazwisko z gablotą reklamową, która – cudem – ostała się przy ul. Królowej Jadwigi 4 (chwała właścicielowi kamienicy za troskę o nią!), a którą 3 lata temu „wyciągnął na światło dzienne” Szymon Spandowski – w kontekście kinowym. Gablota bardzo historyczna, bo z reklamami z dwóch epok: Reicha, a po drugiej stronie – nieistniejącego kina Orzeł z okresu PRL-u.

Julius Reich prowadził księgarnię i skład papierniczy (od 1908 r.), później z kolekturą loterii państwowej (1923). Po 1920 roku występował jako Juliusz, już po polsku.

Dziś wiemy, że był także wydawcą pocztówek.

(Pocztówka jest krzywa w oryginale.)

Pocztówka ma typową formę dla okresu krótko po powrocie Torunia do Macierzy – biało-czerwono patriotyczną, z Orłem i Pogonią. Ale w polu głównym ukazany żelazny most kolejowo-drogowy, który dekorowały figury i płaskorzeźby niedawnych zaborców (niebawem usunięte).