JESZCZE O SPÓŁDZIELNI RZUT

W nawiązaniu do zRZUTki na RZUT krótkie przypomnienie o Spółdzielni Rzut oraz jej roli w toruńskim i polskim pejzażu kultury i sztuki.

Rzut był PIERWSZĄ W POWOJENNEJ POLSCE SPÓŁDZIELNIĄ ARTYSTYCZNĄ. Jej początki to przełom lat 1945 i 1946, choć oficjalna data powstania (rejestracja w sądzie) to marzec 1946 roku.

Najpierw była Gdynia – to tutaj Józef Kozłowski w latach 30. XX w. powołał do życia firmę pod nazwą Rzut, której zadaniem było odrodzenie sztuki użytkowej przez nawiązanie do polskich tradycji i sztuki ludowej: ...spolszczenie wnętrza gdyńskiego, oparłszy go na pierwiastkach sztuki ludowej polskiej, nie zrezygnowawszy bynajmniej ze wszystkich nowoczesności komfortowego urządzenia mieszkania na wzór Europy Zachodniej.

Już po II wojnie światowej Kozłowski chciał wyjść z produkcją artystyczną do społeczeństwa i umożliwić licznie osiadłym w Toruniu artystom pracę w ich zawodzie. Zwróćmy uwagę na drugi z jego celów – utylitarny.

Po krótkim okresie samodzielności Rzut został włączony do Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego, utworzonej w 1949 roku na mocy decyzji politycznej (!).

Co do specyfiki produkcji:

- początkowo (1945) wytwarzano zabawki, malowane figurki z drewna i sklejki, talerze, świeczniki, we współpracy ze studentami Wydziału Sztuk Pięknych UMK

 

- lata 1949-1950 to początek działania firmy w ramach Cepelii; czynne były działy: meblarski, ceramiki artystycznej, tkactwa (tkaniny ubraniowe i dekoracyjne), zabawkarstwa, konfekcji, introligatorski.
Rzut organizował nawet pokazy mody „dla świata pracy” (1951). 

- 2. połowa lat 50. – dominowały dwie dziedziny: ceramika (tzw. pierniki i ceramika archaiczna) oraz meble, które od około 1957 roku były produktem podstawowym, wytwarzanym nawet na rynki zagraniczne. 

- od 1961 roku – z mebli sklepowych i klubowych przestawiono się głównie na produkcję mebli do wnętrz mieszkalnych, w krótkich seriach. Produkcja ta rozwijała się także w latach 70. W 1972 roku wytwarzano m.in. zestaw-segment o nazwie TORUŃ.
Nowatorską propozycją była oferta kompletnego urządzenia wnętrza mieszkalnego (1977) – od mebli, po ceramikę i tkaniny.

Około 1967 roku zapanowała moda na meble regionalne: podhalańskie – Poprad, Harnaś, Turnia, oraz kujawskie – Kujawy. Znaczną część tej produkcji wysyłano na eksport. Moda trwała przez lata 70. i początek 80. Wówczas spadło zainteresowanie meblami ludowymi, także innego rodzaju produkcją. To okres schyłku produkcji Rzutu, związany z powszechnymi trudnościami gospodarczo-ekonomicznymi. 

SZUKAMY WYROBÓW RZUTU!

Info także w dzisiejszych Nowościach