toruniarnia : kwietnia 2015

Richard PAUL (Leksykon fotografów; Zakrzewski, cz. 1, s. 168)

- 1864 – otwarcie zakładu, Rynek Nowomiejski 257, w domu Schwartza, niedaleko apteki Pod Lwem

- 1867 – zakład przejął Bernhard STABEROW

Thorner Wochenblatt, 14.03.1864.

H. PIERENZ

- 1878 – Weissestr. 67, u Louisa Lewina (prowadził łaźnię, Weisestr. 67/68); wcześniej miał renomowane atelier w Berlinie

Ludwig RIEDEL, król. fotograf nadworny z Królewca, malarz (Leksykon fotografów)

- Leksykon fotografów podaje daty jego działalności: 1866-1872

- 1873 – otworzył zakład („komandytę mego królewieckiego artystyczno-fotograficznego zakładu”) przy ul. Mostowej 58; wcześniej przez jakiś czas stacjonował i świadczył usługi w Brodnicy

- 1874 – Brückenstr. 38 – Riedel przyjmuje zamówienia na swoje prace za pośrednictwem atelier A. WACHSA

1877 – firmę Riedla reprezentował WACHS (zob. niżej: WACHS)

Thorner Ostdeutsche Zeitung, 3.12.1874.

Eduard SAX

- 1877 – otwarcie zakładu, Weisestr. 67 (ob. ul. Bielańska), naprzeciwko koszar artylerii (Artilerie-Kaserne)

Thorner Ostdeutsche Zeitung, 11.11.1877.

C. S. SCHLENKE (Zakrzewski, cz. 1, s. 167, 169-170 – dawny pracownik Juliusa LIEBIGA, o którym także tutaj)

- 1866 – Photographisches Institut, Grosse Gerberstr. 277, m.in. reprodukcje z dagerotypów i rycin

Julius SCHNEIDER(Leksykon fotografów - ale czy to ten sam Schneider?; Zakrzewski, cz. 1, s. 168 – lokal po LIEBIGU; Zakrzewski, cz. 2, s. 75-76)

- 1864 – otwarcie zakładu, Brückenstr. 38

- od 1864 roku spółka z malarzem Theodorem Napoleonem Jacobim (zob. Toruński Słownik Biograficzny, t. 6, red. Krzysztof Mikulski, s. 61-63, Adam Kucharski, s. 62; hasło dot. Plengortha)

Thorner Wochenblatt, 28.04.1864.

Guido SCHUBERT (Leksykon fotografów)

- Leksykon fotografów podaje daty jego aktywności: 1893, 1912

- 1909 – Badestr. 28, specjalność: zdjęcia dzieci, domowe; portrety olejne z gwarancją fotograficznej dokładności

- 1912, 1919 – Badestr. 28

Thorner Presse, 13.11.1909.

Herman / Herrman SPYCHALSKI

- O tym fotografie, aktywnym także w okresie dwudziestolecia międzywojennego i czasach okupacji, sporo wiadomo. Tu ciekawe ogłoszenia - z 1922 roku, z pomieszanym niemieckim (gotykiem) i polskim...

Thorner Zeitung, 6.10.1922.

Thorner Zeitung, 24.11.1921.

Thorner Zeitung, 27.10.1922.

- 1921, 1922 – Breitestr. 2, wejście od Bachestr.; wcześniej zakład Carla BONATHA (o którym także tutaj i o jego kinematograficznym epizodzie); oferuje portrety, zdjęcia grupowe, kartki pocztowe, specjalność – zdjęcia dzieci

- W 1922 roku w "Słowie Pomorskim" pisano:

Sprawa otwarcia zakładów fotograficznych. Już od roku istnieje rozporządzenie władzy wojewódzkiej, która wzbrania otwarcia składów i zakładów fotograficznych w niedziele i dni świąteczne. Jak nam donoszą z kół fachowców, a także publiczności, do wspomnianego rozporządzenia stosują się wszyscy tutejsi fotografowie z wyjątkiem pewnej niemieckiej firmy o polskiem nazwisku. Upartego Niemiaszka, który w dodatku do polskiej klienteli przemawia tylko po niemiecku, władze powinny nauczyć, że w Polsce nie można kpić z rozporządzeń władz polskich.

W sprawie otwarcia zakładów fotograficznych. Nawiązując do notatki, jaka ukazała się pod powyższym tytułem w Kronice naszego pisma, by zadość uczynić zasadom prawdy po zasięgnięciu informcyj zaznaczamy, że właściciel zakładu fotograficznego p. H. Spychalski jest Polakiem, katolikiem, urodzonym w Nowym Tomyślu, gdzie jego rodzina wspólnie z 8-ma innemi, mimo prześladowań miejscowej hakaty, pozostała polską do chwili zrzucenia jarzma pruskiego. Że język polski sprawia wymienionemu jeszcze pewne trudności, szczególnie w obejściu z klientelą, jest tylko następstwem spędzenia długich lat w mieście, którego ludność, z wyjątkiem powyżej wymienionych rodzin, składała się za czasów pruskich tylko z Niemców. Uważamy zatem, że dyskusja na temat powyższy zostanie przez wyjaśnienie nasze zakończona, przyczem zaznaczamy, iż w interesie publicznym należałoby życzyć sobie jak najściślejszej bezstronności w informowaniu dzienników, ażeby uniknięto częstokroć bardzo przykrych nieporozumień.

- 1923 – SPYCHALSKI organizuje kurs dla amatorów fotografii

- 1925 – otworzył filię na Podgórzu

"Od dziś jest moja filia zakładu fotograficznego w Podgórzu dziennie otwarta. Zdjęcia portretowe, grupy, pocztówki i.t.p. Powiększenia! Zdjęcia od komunji św. wykonuję po cenach znacznie zniżonych. Fotograf H. Spychalski, Toruń, ul. Szeroka 2."

- 1925 – został wybrany na mistrza cechu fotografów na obwód pomorski

- obszerne info nt. SPYCHALSKIEGO w opracowaniu Anny Zglińskiej dot. szklanego skarbu z Podgórza

Bernhard STABEROW

- 1865 – Schlossstr. 295; nie tylko fotografie, ale też kopie z malarstwa olejnego i miedziorytów

- przejął zakład Richarda PAULA

Thorner Wochenblatt, 9.10.1866.

Alex SUJKOWSKI

- 1919 – Kasernestr. 43

F. TAUBERT & ZACHRAU

- 1872 – Brückenstr. 38

Hugo VOGEL

- 1898 – przejął zakład wdowy KOBIELSKIEJ, ul. Murna 22; „pod firmą Kobielskiej zakład fotograficzny, właściciel Hugo Vogel, prowadzić będę”

A. WACHS / A. i W. WACHS (Leksykon fotografów; Zakrzewski, cz. 2, s. 73 – d. L. RIEDEL, częste zmiany siedziby)

- 1874 – Brückenstr. 38 – L. RIEDEL, nadworny fotograf Cesarza Niemiec, przyjmował zamówienia za pośrednictwem A. WACHSA (uwaga: Zakrzewski pisze, że A. Wachs pracował w Toruniu od 1875 roku, zob. Zakrzewski, cz. 2, s. 73)

- 1876, 1877 – A. WACHS wciąż reprezentował zakład L. Riedel – Königliche Hof-Photograph, Breitestr. 38

- 1878 – Breitestr. 38, specjalność to kopiowanie i powiększenia

- 1884 – Brückenstr. 38, od 1 kwietnia – an der Maurer 463, dawniej L. RIEDEL

- 1885, 1886 – specjalnie polecał portrety retuszowane olejno – wyglądają zupełnie jak obrazy olejne! (relacje: malarstwo - fotografia m.in. tutaj); ceny zależnie od formatu: 75-9 mk.

- 1887 – An der Maurer 463, oferuje m.in. Moment-Photographie

- 1890 – Maurerstr. 463, poleca wykonanie portretów – każdego formatu, przy każdej pogodzie, specjalność to portrety naturalnej wielkości „in Kreideausführung” według każdej fotografii, także zdjęcia wieczorne – z lampą błyskową

- 1894 – Schulstr. 7, fotografie wszelkiego rodzaju, m.in. portrety „in Kreidezeichnung”; osobom przyjezdnym zwracamy koszta dojazdu do dworca miejskiego (!)

- 1895 – Schulstr. 7, specjalność to kopiowanie i powiększenia nawet według uszkodzonych oryginałów

- 1897 – A. i W. Wachs (istotny drugi inicjał!), Atelier für Photographie und Malerei; specjalność to wielkie portrety, w technikach: olej, pastel, akwarela, tusz, kredka; A. Wachs to fotograf, zaś W. Wachs – malarz akademicki (tj. z wykształceniem akademickim)