GAZY TRUJĄCE A WĄTEK WŁOSOWO-FRYZJERSKI (FRYZJERSKO)

Kilka postów fryzjersko - na temat mistrzów nożyczek i grzebienia w Toruniu, modnych fryzur i dbania o urodę.

Zainteresowanym historią szeroko pojętej higieny osobistej polecam publikację Izabeli Wodzińskiej, W walce ze stereotypami. Zdrowie i higiena kobiet w kalendarzu Lucyny Ćwierczakiewiczowej. Znajdziemy tam ciekawe informacje dotyczące wspomnianego wyżej wątku oraz wybraną literaturę na ten temat.

W odniesieniu do włosowo-fryzjerskiego wątku – jeszcze w XIX w. mycie głowy uznawano za szkodliwe... Nawet jeszcze na początku XX w. bywało, że zamiast mycia zalecano inne zabiegi „higieniczne”, jak nabłyszczanie, pomadowanie i pudrowanie włosów.  

Mycie głowy jest często przyczyną migren lub uporczywego bólu zębów. Aby utrzymać w porządku włosy wystarczy je natłuszczać odrobinę i oczyszczać otrębami lub pudrem ryżowym (…). Kiedy trzeba upiększyć włosy na głowie, należy być bardzo ostrożnym w kwestii mycia. Zamiast tego posypcie przed udaniem się na spoczynek wierzch głowy i między włosami jakimś pudrem wysuszającym i czyszczącym, rankiem zaś usuńcie go grzebieniem – przestrzegano. [za: cytowana u Izabeli Wodzińskiej praca Anetty Stachoń, Czystość i brud: kilka uwag o higienie naszych przodków, Bochnia 2001].

Z początkiem XX w. rozpoczęła się regularna walka z kołtunem. (Kołtun to zbita plątanina włosów, która powstawała wskutek ich higienicznego zaniedbania – włosów nie myto, nie czesano, często połączony z wszawicą.) O sukcesach w tej materii prasa pisała: widzi się we wszystkich powiatach znaczne cofanie się tej choroby.

Dygresja – w latach 30. XX w. na wystawie higienicznej w Dreźnie demonstrowano aparat do odwszawiania za pomocą… gazów trujących. Nie wspomniano o skutkach zdrowotnych dla właściciela fryzury… :-)

Na wsi uważano, że kołtun chroni przed chorobami oczu i innymi nieszczęściami, ale też, że jest siedliskiem złych duchów, dlatego jego obcięcie jest niebezpieczne. Najlepiej, gdy kołtun sam odpadł, a jeśli trzeba było go usunąć, to mógł go obciąć tylko wykwalifikowany znachor. 

Thorner Wochenblatt, 1867 r.

CDN.