OCHRONKOWA KARIERA KOSTNICY (SERIA PODGÓRZ)

Historię powstawania i funkcjonowania kościoła ewangelickiego w Podgórzu (1896-1897 – IX 1939) znamy dzięki opracowaniu Piotra Bireckiego. Mniej znane są – a szkoda – dzieje zabudowań parafialnych, rozrzuconych co nieco po centrum Podgórza. Chodzi o plebanię (ob. Zespół Opiekuńczo-Lecznicy Sióstr Serafitek, ul. Paderewskiego 2) oraz kostnicę (ob. mieszkania, narożnik ulic Inowrocławskiej i Wyrzyskiej), stanowiące niegdyś zespół wraz z gmachem świątyni, dzwonnicą oraz szkołą. 

Trupiarnia (kostnica) służyła obu podgórskim kościołom (ewangelicki i katolicki) - na planie wyraźnie zaznaczono i opisano dwa odrębne pomieszczenia.

Archiwum Państwowe w Toruniu.

W latach 20. XX w. została ona przekształcona na…  ochronkę, czyli zakład służący opiece nad małymi dziećmi. Dziś budynek pełni funkcje mieszkalne.

O zlecenie przebudowy starał się m.in. budowniczy architekt Arnold Rosochowicz, znany nam (wspominany w toruniarni) m.in. z prac budowlanych w toruńskich kinematografach w latach 20. XX w.: Cristal (ul. Prosta 5), Palace I (ul. Mickiewicza 106), Palace II (ul. Mickiewicza 99 / później nr 77), Nowości (ul. Bydgoska 12). Ostatecznie jednak wybór padł na Jarosława Czerniewicza z Podgórza. Towarów metalowych do przebudowy dostarczył – także podgórski przedsiębiorca – Leon Czempisz, o wykonanie ławek ubiegali się L. Słowiński – „z miasta” i z Podgórza Stanisław Rosa.

Gwoli ścisłości, co to ochronka, a co – przedszkole. Termin przedszkole wprowadzono w 1932 roku, na mocy ustawy o ustroju szkolnym (3 szczeble nauczania: powszechny, gimnazjalny, licealny), która określała zasady opieki nad dziećmi. Przedszkole miało zapewnić dzieciom nie tylko opiekę, ale także warunki do rozwoju psychicznego i społecznego oraz przygotować do rozpoczęcia nauki szkolnej.
Wcześniej, przed regulacjami na najwyższym szczeblu, dla instytucji opieki nad dziećmi stosowano nazwę ochronka. Wychowawczynie ochronek kształciły się w miejscowym 2-letnim Państwowym Seminarium Ochroniarskim (1920-1924), z własną szkołą ćwiczeń.

Tu artykuł Piotra Bireckiego
o kościele ewangelickim w Podgórzu.
Książka do kupienia
w księgarni  wysyłkowej SHS.