Posesja przy Gerechtestr. 3 (ob. ul. Prosta 5) od lat służyła
rozrywce w różnych jej formach.
Była tu restauracja Zum Lämmchen (Pod
Barankiem, 1890-1912), której dzierżawcami byli: A. Dylewski (1890-1891), H.
Geelhaar (od 1894), Albin Standarski (od 1901), Herrmann Brosche (od 1904). W
1904 roku rozpoczął pracę browar, jeden z kilku w mieście, i wytwórnia słodu
Richarda Grossa.
Później (1913-1917) na parterze ulokowała się kawiarnia i restauracja Esplanade, własność Eugena Bengsa, do którego należał także teatr Konkordia w Bydgoszczy. (Tu dygresja - bywa, że nazwa "Esplanada" kojarzona jest w toruńskich realiach wyłącznie z kultową kawiarnią przy ul. Konopnickiej 4, z okresu międzywojennego, funkcjonującej aż do lat 60. XX w. Pierwotnie jako Grand-Cafe, pieszczotliwie - Grandzia, później Astoria, wreszcie Esplanada.)
Pierwsze piętro gmachu przy Gerechtestr. 3 zajmował Kabarett Clou, który dawał tu przedstawienia i koncerty.
 |
| Gmach przy ul. Prostej 5 dzisiaj. Fot. Andrzej R. Skowroński |
Później (1913-1917) na parterze ulokowała się kawiarnia i restauracja Esplanade, własność Eugena Bengsa, do którego należał także teatr Konkordia w Bydgoszczy. (Tu dygresja - bywa, że nazwa "Esplanada" kojarzona jest w toruńskich realiach wyłącznie z kultową kawiarnią przy ul. Konopnickiej 4, z okresu międzywojennego, funkcjonującej aż do lat 60. XX w. Pierwotnie jako Grand-Cafe, pieszczotliwie - Grandzia, później Astoria, wreszcie Esplanada.)
Pierwsze piętro gmachu przy Gerechtestr. 3 zajmował Kabarett Clou, który dawał tu przedstawienia i koncerty.
 |
| Thorner Presse, 11.10.1913. |
 |
| Thorner Presse, 11.10.1914. |
 |
| Thorner Presse, 2.09.1916. |
 |
| Thorner Presse, 20.09.1917. |
W 1912 roku to w tym budynku nastąpiło otwarcie nowej placówki miejscowego
potentata kinematograficzno-filmowego Maxa Müllera, pod nazwą Odeon Lichtspiele.
Choć zapowiedziano je na 15 grudnia 1912 roku, ostatecznie odbyło się 25
grudnia.
Wnętrze widowni miało 30 m długości, wysokość i szerokość 9 m, powierzchnię 270 m kw., było dobrze urządzone, z ogrzewaniem parowym założonym przez znaną miejscową firmę „budowli żelaznych” Robert Tilk (zał. 1859). Ten znany przedsiębiorca, wykonawca m.in. ozdobnych krat w kaplicach bocznych kościoła Świętojańskiego, altany w Parku Miejskim, zwanej Pawilonem Tilka (nie zachowana), zmarł w Toruniu w 1921 roku jako ostatni najstarszy Niemiec-torunianin.
Do dyspozycji gości Odeon Lichtspiele było około 400 miejsc siedzących, później (1914) około 350. Podkreślano, że miejsc „do siedzenia”, bo bywały jeszcze w tym czasie miejsca stojące, acz raczej w marnych przybytkach kinematograficznych.
Wnętrze widowni miało 30 m długości, wysokość i szerokość 9 m, powierzchnię 270 m kw., było dobrze urządzone, z ogrzewaniem parowym założonym przez znaną miejscową firmę „budowli żelaznych” Robert Tilk (zał. 1859). Ten znany przedsiębiorca, wykonawca m.in. ozdobnych krat w kaplicach bocznych kościoła Świętojańskiego, altany w Parku Miejskim, zwanej Pawilonem Tilka (nie zachowana), zmarł w Toruniu w 1921 roku jako ostatni najstarszy Niemiec-torunianin.
Do dyspozycji gości Odeon Lichtspiele było około 400 miejsc siedzących, później (1914) około 350. Podkreślano, że miejsc „do siedzenia”, bo bywały jeszcze w tym czasie miejsca stojące, acz raczej w marnych przybytkach kinematograficznych.
 |
| Zapowiedź gwiazdkowej premiery na otwarcie teatru świetlnego Odeon Lichtspiele. Charakterystyczna, często stosowana w prasie forma reklamy, nawiązuje do kompozycji fasady siedziby kinematografu. Thorner Presse, 21.12.1912. |
Dziennikarz „Thorner Presse” obszernie opisał otwarcie przybytku
X Muzy w miejscu dawnego browaru, które nastąpiło pierwszego dnia świąt Bożego
Narodzenia, o godz. 14.00. Starożytnie brzmiącą nazwę Odeon usprawiedliwia
przynajmniej fasada, z czterema masywnymi kolumnami, które dźwigają wydatny
fryz. Na fasadzie jest dekoracja świetlna z nazwą kina. (To najstarsza odnaleziona informacja o toruńskiej reklamie kinowej tego rodzaju.) Wnętrze robi świetne
wrażenie przez swój artystyczny wystrój w stylu empiré i znaczną wysokość, jest
scena, ekran, miejsce dla orkiestry. Widownia ma 400 wygodnych miejsc siedzących,
oświetlona jest za pomocą licznych żarówek, tworzących na suficie wielką
elipsę. Centralne ogrzewanie daje miłe ciepełko, a dwa wentylatory zapewniają
dobre przewietrzenie sali. Po prostu luksus. A repertuar na otwarcie ciekawy i zróżnicowany.
Po powrocie Torunia do Macierzy pod tym adresem torunianom służyły kina:
Cristal, Światowid, Świt (do 1939 r.), a w okresie PRL-u: Wolność, Kopernik.
 |
| Kino Wolność. Fot. Andrzej Kamiński |
(Z mojej najnowszej książki
„TORUŃSKIE TEATRY ŚWIETLNE, CZYLI KINA, WYTWÓRCZOŚĆ
FILMOWA
I MIEJSCOWE GWIAZDY 1896-1939.
O kulturze czasu wolnego dawnych torunian”)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz