ZERWANIE MOSTU - ZDUBLOWANE...

Niedawno Szymon Spandowski pisał o wiosenno-wiślanej katastrofie sprzed 163 lat, tj. o zerwaniu mostu przez Wisłę przez lody i krę w 1853 roku, które ruszyły wraz z nastaniem wiosny. (Wcześniej - o pięknym i groźnym widowisku).

za: http://torun.fotopolska.eu/521695,foto.html

Szymon Spandowski przypomniał obraz przedstawiający to wydarzenie, namalowany w 1853 roku przez Theodora Napoleona Jacobiego, pochodzącego ze znanej artystycznej rodziny toruńskiej, parajacego się również fotografią. Kompozycja ta, cenna w zbiorze dotyczącym ikonografii miasta, znajduje się w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu (nie jest zbyt często reprodukowana).
Artykuł Szymona Spandowskiego przywołał wspomnienia minionej epoki, tj. mojej pracy muzealnej, i przygotowanego opracowania pt. ZAGRABIONE, UTRACONE MUZEALIA TORUŃSKIE I INNE ZABYTKI MIEJSCOWE. O stratach wojennych Muzeum w Toruniu, ale i o powojennej "planowej gospodarce muzealiami". Sporo ciekawych, nowych rzeczy udało mi się ustalić, m.in. na temat usuniętej u schyłku lat 50. Niemieckiej Galerii Malarstwa utworzonej przez Niemców w czasie okupacji, co nieco o judaikach toruńskich, nieznanych widokach miasta - utrwalonym w archiwalnych fotografiach i inne. Cóż, opracowanie - wraz ze mną - wylądowało w muzealnym niebycie. Szkoda.
Najcenniejsze muzealia zagrabione i zaginione w okresie II wojny światowej to m.in.: gotycka figura Maria Dobrej Nadziei (tzw. Madonna Brzemienna, ciekawy artykuł tutaj),

za: http://www.turystyka.torun.pl/
upload/image/madonnabrzemiennazaginiona
100115.png

portret Władysława IV z hołdem Malborka (niegdyś funkcjonujący jako dzieło Bartłomieja Strobla; dziś jednak wiadomo, że dzieło powstało w warsztacie lub kręgu mistrza),

za: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/
commons/1/1d/Strobel_Homage_of_Malbork.jpg

obrazy z Sali Sądowej Ratusza Staromiejskiego, portrety mieszczańskie i tarcze herbowe, świetnej klasy manierystyczna ława Sądu Nowego Miasta, doskonale znany torunianom Album Steinera.

Ale w grupie zaginionych podczas II wojny światowej dzieł są też zabytki mniej znane i nieznane, jak na przykład drugi obraz Theodora Napoleona Jacobiego przedstawiający wydarzenie, o którym mowa wyżej = "Zerwanie przez kry mostu na Wiśle w Toruniu", datowane na rok 1853 lub później.
W Aktach Muzeum Miejskiego z 1922 roku (Archiwum Państwowe w Toruniu, 9, Spis inwentarza krajowego Muzeum Pomorskiego, 1922) można odnaleźć wzmiankę o DWÓCH obrazach Jacobiego ukazujących zerwanie przez kry mostu w Toruniu: pierwsza adnotacja odnosi się do malowidła z 1853 roku, druga - do obrazu większego rozmiarami, o tej samej tematyce. Potwierdzenie tej informacji odnajdziemy w "Kwestionariuszu strat i zniszczeń w zakresie dzieł sztuki oraz zabytków kultury i przyrody (Muzeum w Toruniu)", z 1945 roku. Zapis w pozycji nr 45 brzmi: "Zerwanie mostu na Wiśle przez kry (2 egz.), H. Jacobi, ol. na pł." I tyle.

Pozostała tylko informacja. A do tego tylko w świadomości nielicznych. Informacja ta nie powinna zalegać w szufladzie (czy w śmietniku - bez względu na to, czy to śmietnik historii czy tylko pana dyrektora Muzeum), więc podaję do wiadomości  zainteresowanym :-)