FOTOGRAFICZNE OKRUSZKI, A RACZEJ DROBNE KADRY DODANE (1)

Każdy, kto interesuje się dawną fotografią w Toruniu, zna z pewnością podstawowe dla tej dziedziny artykuły Tadeusza Zakrzewskiego (autora m.in. opracowania o Podgórzu), opublikowane w Roczniku Toruńskim.  

Są to:

Pionierzy toruńskiej fotografii. (W 150-lecie założenia w Toruniu pierwszego zakładu fotograficznego), Rocznik Toruński 21, 1992, s. 149-172

Historia fotografii toruńskiej, część druga, za lata 1869-1899, Rocznik Toruński 23, 1996, s. 69-87

Szkoda, że kolejny okres w dziejach miejscowej fotografii pozostał już bez opracowania Jego autorstwa…

Toruniarni fotograficzne okruszki, a raczej drobne kadry dodane, wynikają z gazetowego przeglądu i historycznej prasówki. Pozwalają one uzupełnić stan wiedzy o fotografach w dawnym Toruniu o detale i szczegóły, o wizerunki ogłoszeń prasowych itd. I o zakres tej branży kiedyś.
Oprócz fotografów potrzebni byli np. specjaliści od retuszu, często artyści malarze. Byli wśród nich także artyści malujący portrety „wedle fotografii”, jak BÖSE, polecający torunianom swoje usługi tego rodzaju w 1878 roku.

Thorner Ostdeutsche Zeitung, 21.06.1878.

W latach 70. i na początku lat 80. XIX w. J. (lub T. ?) KLUGE, pracujący w magazynie przy bramie św. Katarzyny, polecał olejny i akwarelowy retusz fotografii. Próbki można było obejrzeć w gablotce przy Rynku Staromiejskim (1871), otrzymać do wglądu (1881). W 1881 roku podawał adres: Katharinenstr. 207.

Fotografiami handlowano w składach różnych branż. Przeróżne fotografie każdej wielkości oferował Julius SCHWENDTFEGER (adres nieznany) w 1865 roku, wśród nich zdjęcia stereoskopowe, a także ramy do obrazów, reprodukcje dzieł sztuki, zdjęcia książąt, mężów stanu, sławnych pisarzy, kompozytorów itp. Fotografie – każdy format – polecał znany księgarz E. F. SCHWARZ (1879). 

Thorner Ostdeutsche Zeitung, 20.12.1879.

Thorner Presse, 8.04.1892.

R. SULTZ w 1892 roku ogłaszał: „Kreidezeichnung według każdej fotografii”, zamówienia przyjmuje się w moim składzie tapet, Maurerstr. 20 oraz w księgarni Wallisa. W tym samy czasie drogeria ANDERS & Co oferowała m.in. chemikalia dla amatorów fotografii (1893).

Ul. Szeroka, fragment pocztówki z 1904 roku.
Fot. ze zbioru Krzysztofa Klundera.

Oprócz stałych atelier fotograficznych torunianie mogli korzystać z usług zakładów wędrownych, goszczących w mieście, jak np. atelier przed bramą Bydgoską – czynne tylko kilka dni, od rana do zmierzchu, jedno zdjęcie 50 fen. (1892).

Thorner Presse, 31.07.1892.

Zdjęcia (Moment-Photographie, Schnellphotographie) można było wykonać także w wędrownych „muzeach”, np. E. Ritter’s Welt-Museum, na esplanadzie (1887). Niektóre starsze zakłady pozostały anonimowe, jak np. Bäckerstr. 250 (1858), który oferował fotografie i panotypie na szkle i płótnie (Weichsleinwand).

Thorner Wochenblatt, 24.11.1858.

CDN.