KOŁOWCOWE WYŚCIGI RANGI MIĘDZYNARODOWEJ

Kolejna ciekawa informacja dotycząca sportowo-rekreacyjnej infrastruktury Torunia (także tutaj).

Fragmenty z reklam prasowych, 1898 r.

U schyłku lat 90. XIX w. na Chełmińskim Przedmieściu, u pana Munscha, funkcjonował tor wyścigowy dla kołowców.

(KOŁOWIEC = rower; później tak nazywano też auta).

Dzięki Panu Bohdanowi Orłowskiemu wiem, że było to przy Szosie Chełmińskiej pod dzisiejszym numerem 176, gdzie funkcjonował lokal Zum Feldschlößchen, a w okresie polskim – pod nazwą Leśny Zameczek. Tor przeznaczony był dla kołowców, ale i do jazdy konnej. 

Musiał to być tor z prawdziwego zdarzenia, skoro odbywały się tam międzynarodowe wyścigi kołowcowe (1898). Poszczególne dyscypliny określano jako: „wyścigi „zachęty, wielkie wyścigi główne, główne – więcej siodłowe, z awansem, więcej siodłowe z awansem, pocieszenia”. Podczas rozgrywek odbywał się wielki koncert wojskowy.

Widzowie mieli do dyspozycji miejsca na trybunie –  numerowane i oczywiście najdroższe, były i miejsca „siodłowe” (?), I miejsca i II miejsca – stojące. Bilety i programy (!) można było nabyć w handlu cygar u F. Duszyńskiego. Organizatorzy, tj. Towarzystwo dla Wyścigów Kołowcowych, zapewniali, iż „na ochronę przed niepogodą znajdować się będą odpowiednie lokale na torze”, które w kolejnej edycji wyścigów nazwano... „krytymi szopami na torze”. Surowo zabrania się przyprowadzania psów!

W 1898 roku wyścigi odbyły się w maju, czerwcu, a także jesienią.

Podczas Wielkich Międzynarodowych Kołowcowych Wyścigów Jesiennych (IX 1898) odbywano wyścigi: „dla zachęty, rondowy, wielki wyścig główny, wyścig z przeszkodami, wielki wyścig rondowy kilkosiodłowy, wojskowy z przeszkodami”. Popołudniu było „wielkie korso o nagrody związków tutejszych i zamiejscowych głównemi ulicami miasta”. Podczas wyścigów przygrywał zespół muzyczny, w przerwach prezentowano pokazy jazdy artystycznej. O zmroku (to już jesień) tor został oświetlany. Po wyścigach wszyscy uczestnicy odbyli wspólny rajd do miasta.

Wyścigi kołowców odbywały się u Munscha i w 1899 roku. Tor wydzierżawiło na dłuższy czas (niemieckie) Towarzystwo Kołowników Pfeil, które w czerwcu urządziło międzynarodowe wyścigi, z udziałem ponad 50 kołowników. Część artystyczna stanowił wielki koncert wojskowy. Po sportowych zmaganiach odbyła się wspólna jazda do ogrodu Viktoria. Amatorzy dwóch kółek ścigali się w kolejnych miesiącach letnich (lipiec, sierpień), organizatorzy znów zapewniali koncert. 

W październiku odbyły się wielkie lokalne zawody „na korzyść pomnika dla Cesarza Wilhelma”, którego wzniesienie planowała niemiecka społeczność miasta. Były następujące konkurencje: „1. Wyścigi gości – 2000 m, dla osób nienależących do towarzystw, 2. Wyścigi z ustępstwem – 3000 m, dla członków-kołowników Pfeil, 3. Wyścigi kilkosiodłowe – przeszło 3000 m, dla kołowników-torunian do Pfeil, 4. Wyścigi starszych kołowników – 2000 m, dla kołowników-torunian należących do Pfeill, którzy ukończyli 35. rok życia, 5. Wolna jazda – 100 m, dla kołowników-torunian należących do Pfeill, 6. Wyścigi na dystansie 10 km".

 

W tym okresie w prasie było sporo reklam kołowców. W jednej z nich (VI 1898) polecano kołowce do jazdy korsowej z największej fabryki stolicy cesarstwa (tj. z Berlina), do nabycia u Oscara Hoppmanna (ul. Chełmińska 24), generalnego reprezentanta dla Torunia i okolicy. „I bez chęci kupna obejrzenie dozwolone!”

Thorner Presse, 21.04.1899.

W innej (IV 1899) zachwalano specjalny przyrząd do domowej, stacjonarnej nauki jazdy kołowcowej...

Rowery, maszyny do szycia (to częsty w tym czasie mariaż...), centryfugi..., ul. Mostowa 17.
Thorner Presse, 13.09.1911.

Jako najstarsze przedsiębiorstwo na Pomorzu branży motoryzacyjnej reklamował się Władysław Katafias (Rynek Nowomiejski 24) – ale to odrębna historia... (Oferował maszyny do pisania i szycia, rowery itd., później prowadził sprawy samochodowe, szkołę szoferów, polecał samochody, motocykle i wszelkie akcesoria, miał własny warsztat reparacyjny i stację benzynową.)   
(Dziś rowerowy świat jest zupełnie inny...)

Fragment reklamy Władysława Katafiasa, przed jego składem przy Rynku Nowomiejskim.
Thorner Presse, 2.07.1910.