IM KTO W ŁAŹNI WYŻEJ SIEDZI, TEM SIĘ WIĘCEJ POCI (ŁAZIENKOWO 2)

za: Pixabay

Cytat – odnoszący się nie tylko do łaźni (i nie tylko do przeszłości...) :-) – jest pretekstem do szerszego spojrzenia na łaziebno-higieniczny wątek, nie tylko toruński. Mówiłam o tym dawno, dawno temu, na spotkaniu z cyklu TORUŃ MIASTO ZABYTKÓW, po czym… uciekło (w nadmiarze innych wątków, ważnych tematów i aktualności).

PRZEŁOM W POŁOWIE XIX W.

Higieniczna nowoczesność datuje się od połowy XIX w., kiedy upowszechniły się łaźnie publiczne i zakłady kąpielowe. Pierwszą tego typu instytucję otworzono w Poznaniu (1840), potem w Warszawie, z czasem również i w innych miastach polskich. Podziwiały je... wycieczki ze szkół, fabryk i dziecięcych ochronek. Stopniowo odkrywano dobrodziejstwa samodzielnej łazienki, w której synonimami czystości były pachnące mydło i bieżąca woda.

Problem brudu, niechlujstwa i higieny zaczęto poruszać – i piętnować – na łamach polskich czasopism, gazet, poradników i książek popularnonaukowych. Zalecano częste mycie rąk, głowy i nóg, wietrzenie pomieszczeń mieszkalnych, pranie ubrań, chust i bielizny. W każdym szanującym się domu miało być specjalne pomieszczenie do kąpieli, z wanną lub po prostu dużą cynową misą. Wybierz sobie do płukania komóreczkę, jaką w bliskości kuchni lub pralni – zachęcała Karolina Nakwaska – niech w niej stanie wanna blaszana.

za: Pixabay

W XIX w. prowadzono naukowe wywody na temat zdrowotności zabiegów w łaźni, czynności wodoleczniczych itd. Niżej dwa jakże przekonujące cytaty:

„Zamknięcie światła przewodów potnych i tłuszczowych również szkodzi organizmowi, ilość bowiem potu, w zależności od różnych warunków, jest znaczna i waha się od 500 do 750 gramów. Wydzieliny gruczołów łojowych przenikając na skórę tworzą lepką masę, zatrzymującą kurz, tworząc tzw. brud. W kurzu tym, jak wiemy, oprócz części stałych, organicznego i nieorganicznego pochodzenia, znajdują się liczne bakterie chorobotwórcze. Bielizna czysta pochłania pot i tłuszcz, lecz po upływie pewnego czasu już nie może sprostać zadaniu, stając się brudną, tłustą i cuchnącą. Na tym podłożu gromadzą się pasożytnicze grzybki, wszy i świerzbowce. Dla zapobieżenia temu należy bieliznę zmieniać możliwie często. Warstwę tłuszczową należy zmyć wodą i mydłem. Po dokładnem umyciu się, jakie może dać tylko łaźnia, człowiek czuje się mocniejszym i zdrowszym.”

„Łaźnie są wskazane: w cierpieniach przewlekłych mięśniowych i stawowych, durze, luesie [= kiła, łac. lues – brudny] – drugie i trzecie stadium, przy otłuszczeniu, krwistości wywołanej zbytkownymi potrawami i siedzącym trybem życia, powodującym niedostateczną przemianę materii. W początkowych stadiach nieżytu śluzówek: nosa, krtani, gardła, oskrzeli, płuc, jelit i pęcherza, przy chronicznym nieżycie ucha zewnętrznego. W przewlekłych zapaleniach rdzenia pacierzowego i jego opon. W reumatycznych newralgiach i paraliżach, w przewlekłych przekrwieniach i zastoju krwi: w wątrobie, śledzionie, żołądku, jelitach. W wysiękach wszelkiego rodzaju, o ile przebiegają bez gorączki. W schorzeniach kości wywołanych zołzami, gośćcem, luesem. W ogólnej wodnej puchlinie jamy brzusznej, nie sercowego pochodzenia. W wysięku opłucnowym. W chorobie Bighta [chodzi o chorobę Brighta = kłębuszkowe zapalenie nerek], w łuszczycy. W schorzeniach serca: nerwicach, otłuszczeniach i wadzie lewego przedsionka, przy zupełnem wyrównaniu.”
Zobacz m.in. tutaj. 

CDN.