SUBIEKTYWNIE (TSF) - PEJZAŻ-ABSOLUT

PEJZAŻ-ABSOLUT – ARCHETYP POSTRZEGANIA

Fot. Zbyszek Filipiak

Właściwie to fotografia reportażowa, ciekawy, dynamiczny kadr. Dla jednych: akcja na lewym brzegu Wisły (proza życia), dla innych: starówka w tle. A najważniejsze jest połączenie tych dwóch planów, dwóch rzeczywistości, prowokujące do myślenia. I skojarzeń...

Taki – trochę archetypiczny – sposób kadrowania krajobrazowej kompozycji oraz pokazania sztafażu (zasadniczy pejzaż daleko w głębi, figura tyłem do widza) może kojarzyć się z wedutami toruńskimi sprzed ponad dwóch wieków. Myślę o gwaszach Karla Albertiego (1793), znanych przede wszystkim z archiwalnych fotografii (Muzeum Okręgowe w Toruniu).

Panorama Torunia autorstwa Albertiego.
Fot. za: "Toruń. Dawne widoki miasta", Katalog wystawy,
Toruń 1994, s. XI.

To oczywiste, że w kompozycji Albertiego i fotografii Filipiaka niemal każdy szczegół jest inny – z racji czasu powstania, różnych technik, zamierzeń autorów. Ale w obu przypadkach czytelne jest zestawienie – i skontrastowanie – makrokosmosu miasta (Torunia) z mikrokosmosem człowieka (bez względu na to, co robi). Takie zestawienie eksponuje naturalny kontrast między tym, co trwałe, ponadczasowe, a tym, co ulotne, zmienne, co przemija.  

Tę kruchość i ulotność życia wobec nieskończonej, cyklicznie odradzającej się natury, najdoskonalej portretował chyba niemiecki malarz Caspar Friedrich, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli malarstwa okresu romantyzmu. Friedrich za pomocą plastycznej formy pokazuje, że nieznane nie musi przerażać, bo wszechmocny Bóg i stworzona przezeń natura – Absolut – pozwalają wierzyć w ciągłość istnienia.

Naszej fotografii daleko do takiej natchnionej, religijnej wersji pojmowania pejzażu. Jednak wzajemne relacje bohaterów sztafażu – psa i jego właściciela, ich wspólna zabawa – nad płynącą Wisłą, wobec starówki trwającej majestatycznie od wieków, napawają optymizmem co do jutra i kolejnych po nim dni. Nasza ULOTNA codzienność w jakiś sposób tworzy TRWAŁĄ historię. Gdzieś, w kimś i w czymś POZOSTAJE.

Inne interpretacje = w polu WYSZUKAJ wpisz: SUBIEKTYWNIE.