(3) PIERNIKI ŚWIATOWE I MIEJSCOWE ORAZ CUKRY PRZERÓŻNE W OFERCIE, S-Z

Ostatnie okruszki na temat sklepowej i cukiernianej oferty pierników i cukrów wszelakich w Toruniu.

Oskar SCHLEE Nachf., Mellienstr. 81 (ob. ul. Mickiewicza), 1914.

Do nabycia różne słodycze, m.in. czekolada w tabliczkach.

Hermann SCHULTZ, 1870

Skład Schultza prowadził sprzedaż m.in. markowej czekolady znanej firmy Franz Stollwerck & Söhne w Kolonii.

Reklama firmy Stollwerck. Thorner Zeitung, 20.01.1870.

F. SENKPEIL, mistrz piekarski, Brückenstr. 9 (ob. ul. Mostowa), 1868-1869.

Piekarz oferował torunianom także słodycze niemieckiej firmy → F. (J.) A. ANDRAE & Co. Berliner Bon-bon-Fabrik. Polecał też smaczne pierniki w wielkim wyborze: nadziewane braunszweigskie (Braunschweiger), bazylejskie, norymberskie, francuskie korzenne, brukowce, z migdałami lub. Były i inne konfekty, jak makaroniki, czekolady, konfitury, słodycze na choinkę itd.

STACHOWSKI & OTERSKI, Bydgoskie Przedmieście, 1886-1888.

Tu do nabycia piernikowe specjały: toruńskie Gustava Weese, berlińskie pierniki, legnickie bomby, a także marcepany, orzechy itp.

F. STADIE, cukiernik, Elisabethstr. (ob. ul. Królowej Jadwigi), 1887.

Na wystawie gwiazdkowej do obejrzenia i nabycia m.in. marcepan królewiecki, słodycze na choinkę, konfitury, czekolady.

Karl STRUBE, Thorner Brot-Fabrik (Toruńska Fabryka Chleba), Toruń Mokre, 1912.

Strube polecał liczne rodzaje ciast: babki, ciasta z blachy, proszkowe, bożonarodzeniowe strucle z bakaliami lub marcepanem, także słodycze na choinkę i do herbaty, marcepany, kartofelki marcepanowe i łom marcepanowy, keksy, konfitury.

Fabryka miała kilka sklepów firmowych w różnych rejonach miasta, a nawet w podtoruńskim (wówczas) Podgórzu. Składy funkcjonowały przy:

Graudenzerstr. 106 (ob. Grudziądzka),

Culmerstr. 12 (ob. Chełmińska),

Elisabethstr. 22 (ob. Królowej Jadwigi),

Mellienstr. 80 (ob. Mickiewicza),

Bergstr. 7 (ob. Podgórna),

Lindenstr. 57 (ob. Kościuszki),

Leibitscherstr. 31 (ob. Lubicka),

Culmer Chaussee 69 (ob. Szosa Chełmińska),

oraz w Podgórzu, przy Marktplatz 50 (ob. ul. Poznańska).

Max SZCZEPAŃSKI, Katharinenstr. 12 (ob. ul. św. Katarzyny), 1905.

Specjalnie polecane są suchary (Friedrichsdorfer Zwieback) – zdrowe dla każdego, a doskonałe szczególnie dla chorych na żołądek, chorych i rekonwalescentów. Dla niemowląt – najlepsze z mlekiem.
Suchary traktowano wówczas niemal jak środek leczniczy.

R. TARREY, cukiernik, Rynek Staromiejski 300, od lat 50. XIX w. po przełom XIX i XX w.

W tej znanej cukierni przez wiele lat odbywały się bogate wystawy marcepanów, podczas których torunianie mogli podziwiać marcepanowe figurki i zabawki, marcepany królewieckie, słodycze z pianki (Schaum-konfekt), czekoladowe specjały i inne konfekty.

W 1867 roku Tarrey polecał m.in. homeopatyczną czekoladę i proszek czekoladowy - niezbędne do ciast homeopatycznych, a także homeopatyczną czekoladę do picia (!).

UEBRICK’S CONDITOREI, Brombergerstr. (ob. ul. Bydgoska), 1895-1896.

Na wystawie gwiazdkowej w 1895 roku obowiązkowo były marcepany królewieckie i lubeckie, w różnych kształtach – owoców, figurek itd.

E. WENGLER, cukiernia, Breitestr. 451 (ob. ul. Szeroka), 1857.

I tu miały miejsce wystawy marcepanów.

WIEDEŃSKA PALARNIA KAWY, Rynek Nowomiejski 257, Schuhmacherstr. 346/347 (ob. Szewska / Most Pauliński), 1889-1890.

Ten lokal zapraszał na pierniki ze świata: legnickie bomby i bazylejskie przysmaki, pierniki norymberskie, drezdeńskie pierniki w polewie białkowej. Zachwalano też rosyjskie i szwajcarskie cukierki.

Oskar WINKLER, Elisabethstr. 22 (ob. ul. Królowej Jadwigi), 1891-1893.

Pod koniec 1891 roku Winkler otworzył skład z konfiturami, czekoladą, marcepanem, świetnie położony – obok lokalu Gustava Weesego.
Na gwiazdkowych wystawach Winkler pokazywał marcepany królewieckie i lubeckie, marcepanowe cudeńka (figurki, owoce, warzywa), czekolady i konfitury, praliny, słodycze na choinkę – z pianki, marcepanu, czekolady itd. Specjalnością oferty gwiazdkowej były jednak pierniki: toruńskie (Weese), berlińskie (Hildebrand) oraz drezdeńskie pierniki w polewie białkowej.

C. F. ZIETEMAN, cukiernik, Rynek Staromiejski 116, od 1846 r.; cukiernia i Fabryka Konfitur, Rynek Staromiejski 290; 1862-1867.

W cukierniczym zakładzie wielokrotnie odbywały się wystawy gwiazdkowe, z obowiązkową prezentacja modnych marcepanów królewieckich, słodkich figurek, także konfektów z pianki (Schaum-konfekt), makaroników itd.

W latach 60. XIX w. cukiernia i Fabryka Konfitur Zietemana wciąż urządzała gwiazdkowe pokazy słodyczy, podczas których zachwalała wyroby własne.

Nasze okruszki dotyczą okresu 2. połowy XIX w. i pierwszych kilku, kilkunastu lat XX stulecia. Pokazują, jak wielka była w Toruniu zarówno produkcja pierników (oraz cukrów), jak i ich oferta rynkowa. Przy okazji okruszki te stanowią przyczynek do poznania kulinarnych preferencji i słodyczowych mód w minionych wiekach i dekadach (np. w odniesieniu do marcepanów). I słodyczowej topografii Torunia.
A do wyczerpania tematu daleko...