Swój skład z nutami i materiałami papierniczymi Ernst Ferdinand
Schwartz założył w 1867 roku i prowadził przez niemal pół wieku (Breitestr. 15,
ob. ul. Szeroka). Typową ofertę artykułów do pisania i muzycznych zeszytów z nutowymi zapisami wkrótce
wzbogacił o wyroby artystyczne: miedzioryty,
staloryty, oleodruki, litografie i fotografie, akwarele, portrety i biusty
kompozytorów i pisarzy, stereoskopy i obrazy do nich (czyli przeglądarki
stereoskopowe z zestawami fotografii stereoskopowych). Te ostatnie prowadził co najmniej od 1869 roku.
Reklama aparatów do oglądania stereoskopowej fotografii. Thorner Zeitung, 11.12.1869.
W latach 60. XIX w. i później stereoskopowe przeglądarki, zwykle z dwunastoma zdjęciami, kupcy szczególnie polecali na
gwiazdkowe prezenty, jak np. wędrowni optycy: L. van der Ley z Amsterdamu na
Rynku Nowomiejskim (1861), N. Kapellen z Kolonii czy J. Jacobowicz, którzy
stawali w hotelu Trzy Korony (1861, 1862, 1863). Inny handlowiec, rezydujący w
Hotêl de Sanssouci, oferował torunianom giełdę przedmiotów optycznych, matematycznych,
fizycznych i stereoskopowych właśnie (1863). Stereoskopy miał w ofercie nawet
zegarmistrz Reinhold Scheffler (1884).
Kulturalne zacięcie zainspirowało Schwartza
do uruchomienia, w 1876 roku, wypożyczalni książek, liczącej około 6 tys.
tomów. Zlokalizowana była nieopodal składu – od lat 80. XIX w. już księgarni, z szerokim asortymentem.
Reklama wypożyczalni książek. Throner Ostdeutsche Zeitung, 20.03.1876
Podobnie jak inne składy handlujące
książkami, materiałami piśmiennymi i nutowymi zeszytami, także Schwartz
prowadził przedsprzedaż biletów na artystyczne imprezy: przedstawienia teatrów
świetlnych, trup artystycznych, cyrków, wykłady przeróżne.
Bilety na kinematograficzne przedstawienie Deuyschen Flotten Vereins - u Schwartza.
Thorner Presse, 6.04.1905.
Przedsprzedażą biletów w Toruniu trudniły się najczęściej wybrane trafiki (składy cygar), m.in. F. Duszyńskiego, przy Breitestr., O. Herrmanna, Adolpha Glückmanna Kaliskiego w Dworze Artusa, O. Herrmanna przy Elisabethstr., róg Bachestr. (ob. ulice Królowej Jadwigi i Strumykowa). A także księgarnie, m.in. Waltera Lambecka (Bachestr. 2), Justusa Wallisa (Breitestr. 34).
Omnipotentny Schwartz nie
poprzestał na handlu, ale w latach 80. XIX w. sam organizował też imprezy i występy
artystyczne. Były to wykłady eksperymentalne, tj.
naukowe, m.in. o oświetleniu elektrycznym, polaryzacji światła, optyce, a także
koncerty: austriackiego
kwartetu wokalnego, koncerty w auli Bürgerschule, z udziałem m.in. śpiewaczki z
Paryża.
Schwartz mieszkał przy Friedrich-Wilhelmstr.
4 (1869; ob. ul. Piastowska), Coppernicusstr. 204 (1876, 1880, 1884; ob. ul.
Kopernika). Kolejne daty odnoszą się do spisów adresowych mieszkańców Torunia. Od
1897 roku jako adres Schwartza podawana jest Mellienstr. 84 (ob. ul.
Mickiewicza). Interes działał jeszcze w latach 10. XX w.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz